නීර්මාණාත්මක චින්තනය සහ සාපේක්ෂතාවාදය

සාපේකෂ කාලය - නිර්මාණාත්මක සාපේකෂතාවාදය යනූ

~ මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා ~

බටහිරයන්ට නිරපේකෂතාවයෙන් මූළුමනින් ම මිඳෙන්නට නො හැකි ය. ඔවූන් ගේ සාපේකෂතාවන් සියල්ල අවසාන වශයෙන් ගත්කල නිරපේකෂව පවත්නා යම් දෙයක් ඒ ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂව ග්‍රහණය වන ආකාරයෙන් සූත්‍රගත කෙරෙයි. නිරපේකෂ දෙවියන් වහන්සේට පෙනෙන, නැත්නම් සාපේකෂ වූ මේ නිරපේකෂය දෙවියන් වහන්සේ පිලිබඳ විශ්වාසය තිබෙනතාක් බටහිරයන් ගෙන් නොගිලහෙනූ ඇත. සියලූ නිරපේකෂතාවයන් අවසාන වශයෙන් ගලා එන්නේ නිරපේකෂ ව පවතින දෙවියන් වහන්සේ ගෙන් ය. බටහිරයන්ට තමන් යූදෙව් චින්තනයෙන් හිමිකරගෙන ඇති මේ නිරපේකෂ දෙවියන්වහන්සේ ගෙන් ගැලවිය හැකි නො වෙයි.

අයින්ස්ටයින් විද්වතා එතෙක් බටහිර ලෝකයේ පැවති සූසමාදර්ශය (Paradigm)- වෙනස් කෙළේ ය. සූසමාදර්ශයක් යනූ ප්‍රවාදයකට වඩා ගැඹූරින් ඇති දෙයක් වෙයි. ප්‍රවාද නිර්මාණය කෙරෙන්නේ යම් සූසමාදර්ශයක ය. එනම් සූසමාදර්ශයක් පදනම් කර ගනිමින් ය. සූමාදර්ශයක ලෝකය ග්‍රහණය කරගැනීමේ ක්‍රමයක්, පිළිවෙතක් වෙයි. ලෝකය නිර්මාණය කිරමේ දී ඒ ඒ සූසමාදර්ශ විවිධ උපකල්පන ඇතිකරගනියි. එතෙක් පැවැති නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශයෙහි උපකල්පනවලට අනූව ආලෝකයේ වේගය නිරකෂකයා ගෙන් නිරකෂකයාට වෙනස්විය හැකි ය. එකිනෙකට සාපේකෂව ඒකාකාර වේගයකින් චලනය වන සමූද්දේශ රාමූ දෙකක නිරකෂකයන් දෙදෙනකු ගතහොත් ඔවූනට සාපේකෂව ආලෝකයේ වේගය ද වෙනස් වෙයි. ඒ වෙනත් වේග හා සම්බන්ධයෙන් වන පරිදි ම ය. ගඟක ඉවූරෙහි සිටින නිරකෂකයකුට සාපේකෂව ඔරුවක වේගය ගඟෙහි පාවෙන පාරුවක සිටින නිරකෂකයකුට සාපේකෂව ඔරුවේ වේගයෙන් වෙනස් වෙයි. ඔරුව, ඉවූරෙහි සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව ගඟ පහළට u ප්‍රවේගයකින් ගමන් කරන්නේ යැ යි සිතමූ. එමෙන් ම ඉවූරෙහි සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව ගඟෙහි වේගය v යැ යි ද සිතමූ. පාරුව ගඟෙහි පාවෙන බැවින් ඉවූරෙහි සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂකව පාරුවෙහි සිටින නිරකෂකයාට ද u වේගයකින් ගඟ පහළට චලනය වෙයි. නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශයට අනූව පාරුවෙහි සිටින නිරිකෂකයාට සාපේකෂව ඔරුව ගඟ පහළට v-u වේගයකන් චලනය වෙයි. නිරකෂකයාට/ගඟ ට වඩා අඩූ වන්නේ ද වැඩි වන්නේ ද යන කරුණ මත පදනම් ව v-u සෘණ හෝ ධන හෝ අගයක් ගනියි.

නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශයට අනූව ආලෝකයේ වේගය ද එපරිද්දෙන් ම නිරකෂකයා ගෙන් නිරකෂකයාට වෙනස් විය හැකි ය. එහෙත් ආලෝකයේ වේගය යනූ භෞතිකව වැදගත් වන්නා වූ රාශියක් වෙයි. මැක්ස්වෙල් ගේ සමීකරණවල භෞතික රාශියක් ලෙස ආලෝකයේ වේගය සටහන් වෙයි. අයින්ස්ටයින් විද්වතා ගේ මතය වූයේ භෞතික විද්‍යාවේ නියම ඒ ඒ අවස්ථිති (inertial- නිරකෂකයා අනූව වෙනස් නො විය යූතු බව ය. ඔහූ කියා සිටියේ එකිනෙකාට සාපේකෂව නියත ප්‍රවේගවලින් ගමන් කරන අවස්ථිති නිරකෂකයන් සියළු දෙනා ම භෞතික විද්‍යාවේ නියම සම්බන්ධයෙන් ගත්කල සමාන බව ය. වෙනත් වචනවලින් කිවහොත් භෞතික විද්‍යාවේ කෙරෙන පරිකෂණ හෝ නිරකෂණ හෝ මඟින් එක් අවස්ථිති සමූද්දේශ රාමූවක් (අවස්ථිති නිරකෂකයා ගේ රාමූව - (Inertial frame of reference)- තවත් අවස්ථිති සමූද්දේශ රාමූවකින් වෙන්කර හඳුනාගත හැකි නො වෙයි. මේ අයින්ස්ටයිනීය මූලධර්මයෙහි ප්‍රතිඵලය වනූයේ ආලෝකයේ වේගය සෑම අවස්ථිති සමූද්දේශ රාමූවකට ම එනම්, එවැනි රාමූවල සිටින නිරකෂකයන්ට සාපේකෂව එක ම අගයක් ගැනීම ය. මේ මූලධර්මය සමඟ බටහිර ලෝකයෙහි සූසමාදර්ශයෙහි ද වෙනසක් සිදු විය. නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශයට අනූව ආලෝකයේ වේගය අවස්ථිති සමූද්දේශ රාමූවල සිටින නිරකෂකයන්ට සාපේකෂව නියත අගයක් ගනියි. සූසමාදර්ශ වෙනසක් සිදු වූ විට ඒ ඒ සූසමාදර්ශය මත පදනම් වූ ප්‍රවාදවල ද වෙනස්කම් සිදු වෙයි.

ඕනෑම අවස්ථිති සමූද්දේශ රාමූවක ආලෝකයේ වේගය එක ම අගයක් ගන්නේ ය යන්නෙහි ප්‍රතිඵලයක් වනූයේ අප දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව මෙන්ම ම දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව ද ආලෝකයේ වේගය එක ම අගයක් ගැනීම ය. ආලෝකයේ වේගය එක ම අගයක් ගන්නේ නම්, එය ආලෝකයේ ප්‍රභවය හෝ වෙනත් යමක් මත රදා පැවතිය නො හැකි ය. දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල විදුලි පන්දම් දෙකෙන් ම නිකුත් කෙරෙන ආලෝක ධාරාවන් එක ම වේගයකින් ගමන් කරයි. මෙය තේරුම් ගැනීම එතරම් අපහසූ කරුණක් නොවන්නේ විදුලි පන්දම් දෙක ම දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල නිසල ව තිබීම නිසා ය. විදුලි පන්දම් දෙක දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව නිසල ව ඇති නමූත් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව චලනය වෙයි. එක් විදුලි පන්දමක් ඒ නිරකෂකයා වෙතට එන අතර අනෙක් විදුලි පන්දම නිරකෂකයා ගෙන් ඉවතට යයි. එය එසේ වවූත් ඇතැම් විට තේරුම් ගැනීමට තරමක් අපහසූ විය හැකි නමූත්, අයින්ස්ටයිනීය සාපේකෂතා මූලධර්මයට අනූව කිනම් විදුලි පන්දමක් ගත්ත ද ඉන් නිකුත් කෙරෙන ආලෝකය නිරිකෂකයාට සාපේකෂකව එක ම වේගයෙන් ගමන් කරයි.

මේ කරුණ අපට වැදගත් වන්නේ කෙසේ ද? දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව විදුලි පන්දම් දෙකෙන් නිකුත් කෙරෙන ආලෝක ධාරා දෙක තමා වෙතට එක ම වේලාවක දී නො පැමිණෙයි. නිරකෂකයා වෙතට ගමන් කරන විදුලි පන්දමෙන් නිකුත් කෙරෙන ආලෝක ධාරාව අනෙක් ආලෝක ධාරාවට කලින් නිරකෂකයා වෙතට පැමිණෙයි. එහෙත් විදුලි පන්දම් දෙක දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරීකෂකයාට සාපේකෂව ද ඇත්තේ සමාන දුරකින් ය. එපමණක් නො වෙයි. අයින්ස්ටයිනීය සූසමාදර්ශයට අනූව විදුලි පන්දම් දෙකෙන් නිකුත් කෙරෙන ආලෝක ධාරා නිරකෂකයා වෙතට පැමිණෙන්නේ එක ම වේගයකින් ය. මෙයින් ලැබෙන නිගමනය කුමක් ද? ආලෝක ධාරා ගමන් කරන්නේ එක ම වේගයකින් නම් හා ආලෝක ප්‍රභවයන්, එනම් විදුලි පන්දම් දෙක, එක ම දුරකින් වී ද නම් හා නිරකෂකයා වෙතට ආලෝක ධාරා එක ම වේලාවක දී නො පැමිණෙන්නේ නම්, ඉන් කියැවෙන්නේ ඒ නිරකෂකයාට, එනම් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂකව ආලෝක ධාරා දෙක එක ම වේලාවක දී නිකුත් වී නොමැති බව ය. වෙනත් වචනවලින් කියන්නේ නම්, දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව ආලෝක ධාරා දෙක නිකුත් වීම සමගාමී සිද්ධි දෙකක් නොවන බව ය.

එහෙත් මේ සිද්ධි දෙක දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව සමගාමි වන බව අපි දනිමූ. එසේ නම් ඉන් කියැවෙන්නේ එක් නිරකෂකයකුට සාපේකෂකව සමගාමි වන සිද්ධි වෙනත් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව සමගාමි නොවිය හැකි බව ය. කලින් සඳහන් කර අති ආකාරයට මෙය බටහිර ලෝකය අන්දමන්ද භාවයට පත්කළ නිගමනයක් විය. බටහිරයන් අනූව සිතීමට පූරුදු කරනූ ලැබ ඇති මෙරට වැසියන් ද මේ නිගමනය අසා අන්දමන් විය හැකි ය. එහෙත් එය එසේ නොවිය යූතු ය. මෙලොව සියක් අවූරුදු එහි එක දවස වැනි කවි පද අසා ඇති සිංහලයන්ට විශේෂයෙන් ම සිංහල බෞද්ධයන්ට මේ නිගමනය තම පදනම දෙදරවා හරින්නක් නොවිය යූතු ය.

අයින්ස්ටයිනීය සූසමාදර්ශයට හා ඉන් ලැබෙන නිගමනවලට අනූව එක් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව සමගාමීි වන සිද්ධි තවත් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව සමගාමී විය යූතු නො වෙයි. සමගාමී සිද්ධි යනූ කාලය සම්බන්ධයෙන් ඉතා වැදගත් සිද්ධි වෙයි. එයට හේතුව වනූයේ කාලය මැනගැනෙන්නේ සමගාමී සිද්ධී ඇසූරෙන් වීම හේතුකොට ගෙන ය. කාලය මැනගැනීමට යොදාගන්නා ඔරලෝසූ, පෑ තටි, හෝරා විදුරු (Hour glass)- ආදී සියල්ල සමගාමී සිද්ධි මත පදනම් වන අයූරු අපි දුටූවෙමූ. යම් සිද්ධියක් යම් කාලයක දී සිදු වන්නේ ය යන්නෙහි තේරුම එම සිද්ධිය සමඟ ඔරලෝසූවේ කටූවල යම් පිහිටීමක් යන සිද්ධිය සමඟ සමාගමී වන බව ය. ඔරලෝසූ ආදී උපකරණවලින් කෙරෙන්නේ කාලය මැනගැනීම ය. එසේ නම් එක් එක් නිරකෂකයා කාලය මනින්නේ එක ම ආකාරයට නො වෙයි.

මෙය නිව්ටෝනීය නිගමන හා අත්දෑකීම්වලින් වෙනස් වෙයි. නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශයෙහි සියලූ නිරකෂකයෝ එක ම අයූරින් කාලය මනිති. එහි කාලය සම්බන්ධයෙන් සාපේකෂ බවක් නොමැත. එනම්, එහි කාලය නිරපේකෂ වෙයි. එහෙත් අයින්ස්ටයිනීය සූසමාදර්ශයට අනූව කාලය සාපේකෂ වෙයි. අයින්ස්ටයිනීය ප්‍රවාද සාපේකෂතාවාද නමින් හඳුන්වනූ ලැබීමට එක් ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නේ ද කාලය හා දුර මැනීමේ දී ඒ ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂව ඒ සඳහා විවිධ අගය ලැබීමට හැකි වීම ය. එහෙත් කිවයූතු වැදගත් කරුණක් වෙයි. අයින්ස්ටයිනීය ප්‍රවාදවලට අනූව කාලය හා දුර එසේ සාපේකෂකව මනිනූ ලැබූව ද එහි ද නිරපේකෂයක් වෙයි. ඒ සිද්ධි දෙකක අවකාශ - කාල ප්‍රාන්තරය (Space Time Interval)- ය. යම් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව සිද්ධි දෙකක කාල ප්‍රාන්තරය tයැ යි ද සිද්ධි දෙක අතර දුර x යැ යි ද ගනිමූ. ඒ ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂව t හා x වෙනස් අගය ගත හැකි නමූදු සිද්ධි දෙකෙහි අවකාශ - කාල ප්‍රාන්තරය ලෙස හැඳින්වෙන (c2t2-x2)

එක ම අගයක් ගනියි. එනම් සිද්ධි දෙකෙහි අවකාශ - කාල ප්‍රාන්තරය නිරකෂකයා ගෙන් නිරකෂකයාට වෙනස් නො වෙයි. සිද්ධි දෙකක අවකාශ - කාල ප්‍රාන්තරය නිරපේකෂ වෙයි.

බටහිරයන්ට නිරපේකෂතාවයෙන් මූළුමනින් ම මිඳෙන්නට නො හැකි ය. ඔවූන් ගේ සාපේකෂතාවන් සියල්ල අවසාන වශයෙන් ගත්කල නිරපේකෂව පවත්නා යම් දෙයක් ඒ ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂව ග්‍රහණය වන ආකාරයෙන් සූත්‍රගත කෙරෙයි. නිරපේකෂ දෙවියන් වහන්සේට පෙනෙන, නැත්නම් සාපේකෂ වූ මේ නිරපේකෂය දෙවියන් වහන්සේ පිලිබඳ විශ්වාසය තිබෙනතාක් බටහිරයන් ගෙන් නොගිලහෙනූ ඇත. සියලූ නිරපේකෂතාවයන් අවසාන වශයෙන් ගලා එන්නේ නිරපේකෂ ව පවතින දෙවියන් වහන්සේ ගෙන්ය. බටහිරයන්ට තමන් යූදෙව් චින්තනයෙන් හිමිකරගෙන ඇති මේ නිරපේකෂ දෙවියන්වහන්සේ ගෙන් ගැලවිය හැකි නො වෙයි.


එහෙත් බටහිර අධ්‍යාපනයෙන් ඔළුව අවූල් නොකරගත් සිංහල බෞද්ධයකුට මෙහි දී කිසිම අවූලක්, ගැටලූවක් තිබිය හැකි නො වෙයි.


සිංහල බෞද්ධයන්ට කිසිවක් නිරපේකෂ නො වෙයි. කිසිදු වාස්විකත්වයක් කිසිවක නො මැත. සියල්ල ඒ ඒ නිරකෂකයා ගේ නිර්මාණ වෙයි. ඒ නිර්මාණ කරන්නේ අනිත්‍ය දුක්ඛ අනාත්ම අනවබෝධයෙන් ය. සියලූ දැනූම් සංස්කරණ වෙයි. දැනූම් සංකල්ප, ප්‍රවාද ආදිය උපයෝගී කරගනිමින් ප්‍රකාශ කෙරෙයි. මෙය සිංහල බෞද්ධයන් ගේ ඥාන විභාගය (epistemology)- මෙන් ම සත්බව ද (ontology) වෙයි. සිංහලයන් බටහිරයන් මෙන් ඥාන විභාගය සත්බවින් වෙන් නො කරති. සංස්කරණය කෙරෙන දෑනූම් ඒ ඒ නිරකෂකයා විසින් කෙරෙන ඒ ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂ වූ දැ වෙයි. එහෙත් ඒ දෑනූම කිසියම් වූ නිරපේකෂක දෑනූමක්, වාස්තවික ව පවත්නා දෙයක් ඒ ඒ නිරකෂකයාට පෙනෙන ආකාරය නො වෙයි. එවැනි වාස්තවිකත්වයක් නැතිව ම අනිත්‍ය දුක්ඛ අනාත්ම අනවබෝධය නිසා වූ අවිද්‍යාව හේතුවෙන් ම ඒ ඒ නිරකෂකයා දෑනූම සංස්කරණය කරයි. එනම් දෑනූම නිර්මාණය කරයි. අවිජ්ජයා පච්චයා සංඛාරා යනූවෙන් කියැවෙන්නේ මෙය ය. මේ ඥාන විභාගය සහිත දර්ශනය අපි නිර්මාණාත්මක සාපේකෂතාවාදය යනූවෙන් හඳුන්වමූ.

අප මෙම දර්ශනය නිර්මාණාත්මක සාපේකෂතාවාදය යනූවෙන් හඳුන්වන්නේ ම දෑනූම ඒ ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂක වීම නිසාත්, ඒ සාපේකෂක දෑනූම කිසිම නිරපේකෂක සාපේකෂකයක් නො වීම නිර්මාණය, එසේත් නැත්නම් සංස්කරණය කිරමත් නිසා ය. අපේ දෑනූමේ ම ඇත්තේ මේ කරුණ ය. කාලය සම්බන්ධයෙන් ද එය වලංගු වෙයි. අපට කාලය සාපේකෂ වන්නේ එය නිරපේකෂ වූ අවකාශ කාලයක එක් කොටසක් වීමෙන් නො වෙයි. කාලය යන්න ද අපේ නිර්මාණයක් පමණක් ම වෙයි.

මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා

මැදිරියේ හා වේදිකාවේ වෙනස

~ මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා ~

අප සාකච්ඡා කරමින් සිටින්නේ දෙතැනක පිහිටි විදුලි පන්දම් දෙකක් දෑල්වීම දුම්රිය වේදිකාවක සිටින නිරකෂකයකුටත්, වේදිකාව පසූකරමින් යන දුම්රියක මැදිරියක සිටින නිරකෂකයකුටත් පෙන ආකාරය ගැන ය. දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයා දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා පසූකර යත්ම විදුලි පන්දම් දෙක දල්වන්නේ යැ යි අපි කීවෙමූ. එහෙත් එහි දී අප නොකී දෙයක් වෙයි. එක් නිරකෂකයකු අනෙක් නිරකෂකයා පසූකිරම යනූ සිද්ධියකි. නිරකෂකයන් දෙදෙනාට ම ඒ සිද්ධිය පොදු වෙයි. දෙදෙනා ම ඒ සිද්ධිය නිරකෂණය කරති. කිනම් නිරකෂකයකු සම්බන්ධයෙන් වූව ද සිද්ධිය සිදුවීම හා ඒ නිරකෂණය අතර කාල ප්‍රාන්තරයක් නැතැ යි ද අපට කිව හැකි ය. ඒ සිද්ධිය සිදුවන්නේ නිරකෂකයන් අසල දීම වන බැවින් ය. මේ සිද්ධිය සිදුවන අවස්ථාවේ (මොහොතේ) දී නිරකෂකයන් දෙදෙනා ම තම ඔරලෝසූ සමමූර්ති කරගන්නේ යැ යි ද සිතමූ. ඒ කිසිවකවත් ගැටලූ නැත. එහෙත් ප්‍රශ්නය වනූයේ විදුලි පන්දම් දෙක ඒ මොහොතෙහි ම දෑල්වීම සම්බන්ධයෙන් ය. විදුලි පන්දම් දෙක ඒ මොහොතෙහි ම දල්වන්නේ කිනම් නිරකෂකයා ගේ ඔරලෝසූවෙන් දෑ යි අප නො කීවෙමූ. එනම් විදුලි පන්දම් දෙක එක මොහොතෙහි දල්වන්නේ කිනම් නිරකෂකයාට සාපේකෂකව දෑ යි අපි නො කීවෙමූ.

නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි මේ ප්‍රශ්නය පැන නො නගියි. එයට හේතුව එහි යම් නිරකෂකයකු සම්බන්ධයෙන් යම් සිද්ධි දෙකක් එක ම මොහොතක සිදුවන්නේ නම්, ඒ සිද්ධි දෙක වෙනත් ඕනෑම නිරකෂකයකු සම්බන්ධයෙන් ද එක ම මොහොතක සිදුවීම ය. එනම් සිද්ධි දෙකක් යම් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව සමගාමී වන්නේ නම් ඒ සිද්ධි දෙක වෙනත් ඕනෑම නිරකෂකයකුට සාපේකෂව ද සමගාමී වීම ය. නිව්ටෝනීය භෞතිකයෙහි කාලය මැනීම සම්බන්ධයෙන් නිරකෂකයන් අතර ඇති සම්බන්ධය මෙයටත් වඩා දෑඩි බව සඳහන් කළ යූතු ය. එහි දී නිරකෂකයන් ගේ ඔරලෝසූව සෑම විට ම එක ම වේලාවක් සඳහන් කරයි. යම්කිසි මොහොතක නිරකෂකයන් දෙදෙනා ම තම ඔරලෝසූ සමමූර්ති කරගන්නේ යැ යි සිතමූ. එවිට ඔරලෝසූවල කිසිම දෝෂයක් නැතැ යි උපකල්පනය කළහොත්, ඒ දෙදෙනා එකිනෙකාට සාපේකෂව කොතැනක සිටියත් කිනම් ප්‍රවේගයකින් චලනය වූවත්, කිනම් ත්වරණ සහිත ව වූවත්, ඔවූන් ගේ ඔරලෝසූ සෑම විටකම එක ම වේලාවක් දක්වයි. මෙයින් කියැවෙන්නේ නිව්ටෝනීය භෞතිකයෙහි කාලය මැනීම නිරකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත බව ය. එහි කාලය නිරපේකෂ (Absolute)- වෙයි. අයින්ස්ටයින් විද්වතා මූල සිට ම අභියෝග කෙළේ මේ කරුණට ය.

අයින්ස්ටයින් තරුණයාට මේ ප්‍රශ්නය මූල සිට ම හිතට කරදරයක් වී යැ යි කියැවෙයි. එකල ස්විටිසර්ලන්තයේ හා වෙනත් ඇතැම් බටහිර රටවල මහජන ගමනාගමනය සඳහා යොදාගත් ප්‍රධාන රථය වී ඇත්තේ ට්‍රැම් කාරය ය. අවූරුදු පහණහකට පමණ පෙර කොළඹ නගරයේ ද ට්‍රෑම් කාර ධාවනය විය. කොළඹ ඇතැම් තැන්වල පාරෙහි තවමත් ට්‍රෑම් කාර ධාවනය සඳහා යොදා ගන්නා ලද දුම්රිය පීලි වැනි පීලි දෑකිය හැකි ය අයින්ස්ටයින් තරුණයාට වූ ප්‍රශ්නය මෙලෙස ප්‍රකාශ කළ හැකි ය. ට්‍රෑම් කාරයක නැගී නගරයේ ඔරලෝසූ කණූවෙන් ඈතට යන මගියකු සලකමූ. ට්‍රෑම් කාරය ධාවනය වන්නේ සරල රේඛීය පීළිවල යැ යි සිතමූ. එමෙන් ම මගියාට තමා කෙතරම් ඈතට ගියත් ඔරලෝසූ කණූවෙහි සටහන්වන වේලාව දෑකගැනීමට හැකි යැ යි ද සිතමූ. ප්‍රශ්නය වන්නේ ට්‍රෑම් කාරය ආලෝකයේ වේගයෙන් ගමන් කරන්නේ නම්, මගියා ඔරලෝසූ කණූවෙහි දකින වේලාව කුමක් ද යන්න ය.

ට්‍රෑම් කාරය ඔරලෝසූ කණූව අසල නවතා ඇත්නම් මගියාට ඔරලෝසූවෙහි කටූ චලනය වන ආකාරයත්, එහි දෑක්වෙන වේලාව වෙනස් වන ආකාරයක් ඒ මොහොතෙහි ම දෑකගත හැකි ය. ට්‍රෑම් කාරය මඳ වේගයෙන් ධාවනය වන විට ද මගියාට ඔරලෝසූවෙහි කටූ චලනය වනූ දෑකගත හැකි ය. එහෙත් මෙහි දී තේරුම්ගත යූතු වැදගත් කරුණ නම්, මගියා ඔරලෝසූ කණූවෙහි දකින වේලාව ඒ මොහොතෙහි ම ඔරලෝසූවෙහි සටහන් වන වේලාව නොවන බව ය. එයට හේතුව සටහන්වන වේලාව ඒ මොහොතෙහි ම මගියාට දෑකගත නො හැකි වීම ය. ඔරලෝසූවෙහි සටහන් වන වේලාව ගියාට දෑකගත හැකි වනූයේ ඔරලෝසූවෙන් පරාවර්තනය වන ආලෝක ධාරාවක් ආධාරයෙන් ය. ආලෝක ධාරාව කෂණික ව මගියාට නො ලැබෙයි. ඔරලෝසූවෙහි සිට මගියා කරා ආලෝකය ගමන් කිරමට යම් කාලයක් ගතවෙයි. ඔරලෝසූවෙහි දහවල් දොළහ වන විට මගියා රැගත් ට්‍රෑම් කාරය ඔරලෝසූව අසලින් පිටත් වූයේ යැ යි සිතමූ. පිටත්වන මොහොතෙහි මගියාට ඔරලෝසූවෙහි දොළහ සනිටූහන්වනූ දෑකගත හැකි ය. එහෙත් ට්‍රෑම් කාරය ඔරලෝසූ කණූවෙන් තරමක් ඈතට ගිය පසූ ඔරලෝසූවෙහි දහවල් දොළහයි පහ දෑක්වෙන විට මගියාට පෙනෙන්නේ දහවල් දොළහයි පහ නොවන එයට අඩූ වේලාවකි. එය දහවල් දොළහයි හතරයි තත්පර යම්කිසි ගණනක් වෙයි.

යම්කිසි අයූරකින් ට්‍රෑම් කාරය ආලෝකයේ වේගයෙන් ගමන් කරන්නේ නම්, මගියාට ඔරලෝසූවෙහි කටූ නිසලව තිබෙනූ දෑකගත හැකි වනූ ඇත. ඔරලෝසූවෙන් පරාවර්තනය වන ආලෝකය මගියා සමඟ ම ගමන් කරන බැවින් මගියාට නිතර ම ඔරලෝසූවෙහි දහවල් දොළහ ම සනිටූහන් වී තිබෙනූ පෙනෙයි. ඉන් සූළු මොහොතකට හෝ පසූව ඔරලෝසූවෙන් පරාවර්තනය වන ආලෝක ධාරාවක් මගියා කරා නොයන්නේ මගියා ද ආලෝකයේ වේගයෙන් ගමන් කරන බැවින් ය. ඔරලෝසූ කණූවෙහි කුමක් සනිටූහන් වූව ද ට්‍රෑම් කාරයෙහි ගමන් කරන මගියාට පෙනෙන්නේ ඔරලෝසූවෙහි දහවල් දොළහ සටහන් වී ඇති බව ය. මගියාට අනූව සෑම සිද්ධියක් ම සිදුවන්නේ දහවල් දොළහට ය. එනම් මගියාට අනූව කාලය ගතවීමක් නැත.

ඉහත සඳහන් උදාහරණය අභව්‍ය යැ යි යමකු තර්ක කළ ද ඉන් පැහැදිලි වන කරූණ නම්, ඒ ඒ නිරකෂකයා කාලය මනින ආකාරයෙහි වෙනස්කම් ඇති බව හා සමගාමී සිද්ධි යන්න ඒ ඒ නිරකෂකයා අනූව වෙනස් විය හැකි බවත් ය. දුම්රිය වේදිකාව හා දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයන් දෙදෙන සමගාමි සිද්ධි සම්බන්ධයෙන් එක ම නිගමනවලට පැමිණීමට අවශ්‍ය නො වෙයි. එසේ නම් විදුලි පන්දම් දෙක දෑල්වීම සම්බන්ධයෙන් ද එය එසේ ම වෙයි. විදුලි පන්දම් දෙක දෑල්වීම යනූ සිද්ධී දෙකකි. ඒ සිද්ධි දෙක එක් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව සමගාමී ය යන්නෙන් වෙනත් නිරකෂකයකුට සාපේකෂව ද ඒ සමගාමී විය යූතු යැ යි ගම්‍ය නො වෙයි.

එබැවින් විදුලි පන්දම් දෙක සමාගමී ව දෑල්වෙන්නේ කිනම් නිරකෂකයාට සාපේකෂව දෑ යි දෑනගැනීම වැදගත් වෙයි. විදුලි පන්දම් දෙක නිසල ව ඇත්තේ දුම්රිය වේදිකාවෙහි සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව බැවින්, විදුලි පන්දම් දෙක එකවිට (සමගාමීව) දෑල්වෙන්නේ ද දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින මගියාට සාපේකෂව යැ යි ගැනීමේ විසංවාදයක් නැත. අපි නැවතත් අපේ විශ්ලේෂණයට පාදක වූ දැ සටහන් කර ගනිමූ. දුම්රිය මැදිරියේ හරිමැද සිටින මගියා දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා පසූකරත් ම දුම්රිය මැදිරියේ දෙකළවර සමඟ ඇති ලකෂ්‍ය දෙකක දී විදුලි පන්දම් දෙකක් දෑල්වෙයි. මේ විදුලි පන්දම් දෙක දුම්ිරිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව මෙන් ම දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට ද සාපේකෂව සමාන දුරවලින් වෙයි. මෙහි දී කිවයූතු තවත් කරුණක් වනූයේ විදුලි පන්දම් දෙකට ඇති දුර සමාන යැ යි නිරකෂකයන් දෙදෙනා ගත්ත ද නිරකෂකයන් දෙදෙනා මැනගන්නේ එක ම දුරක් නොවන බව ය. දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂ ව විදුලි පන්දම් දෙක ම ං දුරකින් වේ නම්, දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව විදුලි පන්දම් දෙක සම දුරින් පිහිටිය ද ඒ දුර ං ට සමාන නො වෙයි.

දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයා දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා පසූකරන මොහොතෙහි ම විදුලි පන්දම් දෙක දෑල්වෙන්නේ දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂ ව ය. එහි දී ඒ නිරිකෂකයාට සාපේකෂ ව සිද්ධි තුනක් සමාගමී වේ යැ යි ගනූ ලැබෙයි. එනම් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා පසූ කර යෑම හා ඒ ඒ විදුලි පන්දම දෑල්වීම ය. දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව විදුලි පන්දම් දෙක නිසල ව ඇති බැවින් ඒ නිරකෂකයා එක් විදුලි පන්දමක් දෙසටත් අනෙක් විදුලි පන්දමෙන් ඉවතටත් ගමන් නො කරයි. ඒ නිරකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල විදුලි පන්දම් දෙක අතර සමමිතියක් වෙයි. එහෙත් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල ඒ සමමිතිය නැත. ඒ නිරකෂකයාට සාපේකෂව එක් විදුලි පන්දමක් නිරකෂකයා ගෙන් ඉවතට යන අතර, අනෙක් විදුලි පන්දම නිරකෂකයා වෙතට පැමිණෙයි. වෙනත් වචනවලින් කියන්නේ නම්, එනම් දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව නම්, දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයා එක් විදුලි පන්දමක් දෙසට දිවයන අතර අනෙක් විදුලි පන්දමෙන් ඉවතට දිවයයි. මේ හේතුවෙන් විදුලි පන්දම්වලින් නිකුත් වන ආලෝක ධාරා ඒ නිරකෂකයා කරා එක ම මොහොතේ දි නො පැමිණෙයි. නිරකෂකයා යම් විදුලි පන්දමක් දෙසට දිවයන්නේ ද ඒ විදුලි පන්දමෙන් නිකුත් කෙරෙන ආලෝක ධාරාව නිරකෂකයා වෙතට පළමූව පැමිණෙයි. වෙනත් අයූරකින් කිවහොත්, එනම් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව ගතහොත්, එ නිරකෂකයා වෙතට පැමිණෙන විදුලි පන්දමෙන් නිකුත් වන ආලෝක ධාරාව නිරකෂකයා ගෙන් ඉවතට යන විදුලි පන්දමෙන් නිකුත් වන ආලෝක ධාරාවට කලින් නිරකෂකයා කරා පැමිණෙයි.

එසේ වූවත් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂව ද විදුලි පන්දම් ආලෝක ධාරා නිකුත් කරන්නේ සමාන දුරක සිට ය. විදුලි පන්දම් ආලෝක ධාරා නිකුත් කෙරෙන්නේ දුම්රිය මැදිරියේ දෙකෙළවර සමඟ කෙලින් ඇති ලකෂ්‍යය දෙකක සිට ය. නිරකෂකයා දුම්රිය මැදිරියේ හරි මැද සිටින බැවින් ආලෝක ධාරා නිකුත් කෙරෙන්නේ සමාන දුරක සිට ය. එහෙත් එසේ සමාන දුරකින් නිකුත් කෙරෙන ආලෝක ධාරා නිරකෂකයා වෙතට එක ම වේලාවට නො පැමිණෙයි. මෙයින් නිගමනය කළ හැක්කේ කුමක් ද?

නිරකෂකයාට, එනම් මෙහි දී දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට කිව හැකි කරුණූ දෙකක් වෙයි. එකක් නම්, විදුලි පන්දම්වලින් ලැබෙන ආලෝක ධාරා දෙකෙහි වේග තමාට සාපේකෂව වෙනස් බව ය. එය නිව්ටෝනීය, එසේත් නැත්නම් ගැලීලීය සාපේකෂතාව සමඟ එකඟ වෙයි. ඒ නිරකෂකයාට තමා වෙතට පැමිණෙන විදුලි පන්දමෙන් ලැබෙන ආලෝක ධාරාව කලින් පැමිණෙන බැවින් තමාට සාපේකෂව ඒ ආලෝක ධාරාවෙහි වේගය අනෙක් ආලෝක ධාරාවෙහි වේයට වඩා වැඩි යැ යි නිගමනය කිරමට හැකි වෙයි. දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂ ව දුම්රිය වේදිකාවේ සිටි නිරකෂකයා යම් වේගයකින් ගමන් කරයි. (දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයා තමාට සාපේකෂ ව නිසලව සිටින බව අමතක නොකළ යූතු ය.) දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට අනූව තමා වෙතට පැමිණෙන ආලෝක ධාරාව තමාට සාපේකෂව දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරකෂකයා ගමන් කරන දිශාවට ම චලනය වෙයි. එබැවින් ගැලීලිය සාපේකෂතාවට අනූව දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂ ව තමා වෙතට එන ආලෝක ධාරාව දුම්රිය වේදිකාවෙ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂ ව ඒ ආලෝක ධාරාව ගමන් කරන වේගයට වැඩි වේගයකින් ගමන් කරයි. එමෙන් ම අනෙක් ආලෝක ධාරාව අඩූ වේගයකින් ගමන් කරයි. මේ සාපේකෂතාවට අනූව විදුලි පන්දම් දෙකෙන් ආලෝක ධාරා නිකුත් වීම දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරකෂකයාට සාපේකෂක ව ද එක ම මොහොතෙහි සිදු වූවත්, ආලෝක ධාරාවල වේග අසමාන බැවින් ඒ ධාරා නිරකෂකයා කරා එක ම මොහොතක නො එළඹෙයි. එහෙත් අයින්ස්ටයිනීය සාපේකෂතාවාදයෙන් කියැවෙන්නේ වෙනත් දෙයක් ය.

මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා

බටහිර ලෝකය සෙලවූ වෙනස

~ මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා~

නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි යම් සිද්ධි දෙකක් යම් නිරිකෂකයකුට සාපේකෂව සමගාමී වන්නේ නම්, ඒ සිද්ධි දෙක වෙනත් ඕනෑ ම නිරිකෂකයකුට සාපේකෂව ද සමගාමී වෙයි. එයට හේතුව නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි කාලය ඕනෑ ම නිරකෂකයකුට සාපේකෂව ඒකාකාර ව පමණක් නොව එක ම ශීඝ්‍රතාවකින් ගලා යෑම ය. සිද්ධි ඇති වන්නේ අවකාශයෙහි කිනම් ලකෂ්‍යයක දී ද යන්න නිව්ටෝනීය භෞතිකයෙහි කාලය සම්බන්ධ ගැටලුවල දී වැදගත් නො වෙයි.

යම් නිරිකෂකයකු සම්බන්ධයෙන් ගත් කල එක් සිද්ධියක් නිරිකෂකයා සිටින තැනෙහි දී ම (ලකෂ්‍යෙයෙහි දී ම) සිදු වන්නේ යැ යි සිතමූ. අනෙක් සිද්ධිය නිරිකෂකයා සිටින තැනට තරමක් ඈතින් සිදුවන්නේ යැ යි ද සිතමූ. මේ සිද්ධි දෙක සමගාමී යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක් දෑ යි පළමූව සලකා බලමූ. පළමූ සිද්ධිය සිදුවන අවස්ථාවේ දී නිරිකෂකයාට තම ඔරලෝසූවෙන් වේලාව බලාගත හැකි වෙයි. එහි දී කෙරෙනූයේ පළමූ සිද්ධිය සිදුවීම හා ඔරලෝසූවේ කටූ යම් පිහිටූමක තිබීම සමගාමී වීම ය. මේ සිද්ධි දෙක ම සිදුවන්නේ එක ම තැනක බැවින් මෙහි දී ගැටලු පැන නොනගියි. දෑන් අපි දෙවැනි සිද්ධිය සලකා බලමූ. මේ සිද්ධිය සිදුවන්නේ නිරිකෂකයාට තරමක් ඈතින් ය. ඒ සිද්ධිය අසවල් වේලාවෙහි සිදුවන බව නිරකෂකයා පවසන්නේ කෙසේ ද? සිද්ධිය සිදුවන මොහොතෙහි ම නිරිකෂකයා ඒ සිදුවන බව දෑනගන්නේ ද? ඒ එසේ නොවන බව අපි දනිමූ. මෙහි දී සිද්ධිය ලෙස ඈතින් පිහිටි ලකෂ්‍යයක දී විදුලි පන්දමක් දෑල්වීම ගනිමූ. විදුලි පන්දම දෑල්වූ මොහොතෙහි ම ඒ බව නිරිකෂකයාට නොපෙනෙයි. නිරිකෂකයාට සාපේකෂව ආලෝකයේ වේගය දන්නේ නම් හා විදුලි පන්දම දෑල්වූ ස්ථානයට නිරිකෂකයා සිටින ස්ථානයෙහි සිට ඇති දුර දන්නේ නම්, එවිට ආලෝකයට විදුලි පන්දම දෑල්වූ ස්ථානයෙහි සිට නිරිකෂකයා සිටින තැනට ඒමට ගතවන කාලය දෑනගත හැකි ය. දෑන් ආලෝකය නිරිකෂකයා කරා පැමිණෙන්නේ කිනම් වේලාවක දෑ යි නිරිකෂකයාට තම ඔරලෝසූව ආධාරයෙන් දෑනගත හැකි ය. විදුලි පන්දම දෑල්වූ වේලාව දෑනගැනීමට නිරකෂකයා කළ යූතු ව ඇත්තේ තමා ඔරලෝසූවෙන් කියවා ගන්නා වේලාවෙන් ආලෝකයට විදුලි පන්දම දෑල්වූ ස්ථානයෙහි සිට තමා වෙතට ළඟා වීමට ගත වූ කාලය අඩූ කිරම ය.

ඒ ක්‍රමය අනූගමනය කිරමෙන් නිරිකෂකයාට විදුලි පන්දම දෑල්වීම යන දෙවැනි සිද්ධිය සිදු වූ වේලාව දෑනගත හැකි ය. නිරිකෂකයා පළමූ සිද්ධිය සිදු වූ වේලාව ද දනියි. මේ සිද්ධි දෙක සමගාමී දෑ යි නිරිකෂකයාට දෑනගැනීම අපහසූ කාර්යයක් නො වෙයි. ඒ වේලාවල් සමාන නම් සිද්ධි දෙක සමගාමී යැ යි නිරිකෂකයා කියනූ ඇත. මෙහි ගැටලුවක් නැත. එහෙත් ගැටලුව මතු වන්නේ එලෙස සමගාමී යැ යි ගත් සිද්ධි දෙකක් වෙනත් නිරිකෂකයකු සම්බන්ධයෙන් ද සමගාමී දෑ යි නිර්ණය කිරමට ගිය අවස්ථාවෙහි දී ය.

දෙවැනි නිරිකෂකයා ඇත්තේ පළමූ නිරිකෂකයා හා විදුලි පන්දම දල්වන ස්ථානය අතර හරි මැද ස්ථානයේ (මධ්‍ය ලකෂ්‍යයෙහි) යැ යි සිතමූ. එමෙන් ම දෙවැනි නිරිකෂකයා පළමූවැනි නිරකෂකයාට සාපේකෂව නිසල ව ඇතැ යි ද සිතමූ. එවිට දෙවැනි නිරිකෂකයාට සාපේකෂව ආලෝකයේ වේගය පළමූ නිරිකෂකයාට සාපේකෂව ආලෝකයේ වේගයට සමාන විය යූතු ය. දෙවැනි නිරිකෂකයාට පළමූ සිද්ධි පෙනෙන්නේ එය පළමූ නිරිකෂකයාට පෙනී ටික වේලාවක් ගතවීමෙන් පසූව ය. එහෙත් දෙවැනි නිරිකෂකයාට, ආලෝකයට පළමූ නිරකෂකයා ගේ සිට දෙවැනි නීරිකෂකයා වෙතට යෑමට ගත වන කාලය තමාට පළමූ සිද්ධිය දෑකගත හැකි වේලාවෙන් අඩූ කිරමෙන් පළමූ සිද්ධිය සිදු වූ වේලාව දෑනගත හැකි ය. ඒ වේලාව පළමූ නිරිකෂකයා ඒ සිද්ධිය සිදු වූයේ යැ යි ගන්නා වේලාව ම යැ යි ගනිමූ. එනම් දෙවැනි නිරකෂකයා තම ඔරලෝසූවේ වේලාව පළමූ නිරිකෂකයා ගේ ඔරලෝසූවේ වේලාව සමඟ ඒ අවස්ථාවෙහි දී සමමූර්ත කර ගනියි. (Synchronize)

දෙවැනි සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් ද එවැන්නක් සිදුවෙයි. එහි දී දෙවැනි නිරිකෂකයා පසූ කරගෙන ආලෝක ධාරාව පළමූ නිරිකෂකයා වෙතට ගමන් කළ යූතු ය. දෙවැනි නිරිකෂකයාට සාපේකෂව පළමූ නිරිකෂකයාට ඇති දුර පළමූ නිරිකෂකයාට සාපේකෂව දෙවැනි නිරිකෂකයාට ඇති දුරට සමාන නම්, දෙවැනි නිරිකෂකයා පසූකර පළමූ නිරිකෂකයා වෙතට යෑමට ආලෝකයට ගතවන කාලය, නිරිකෂකයන් දෙදෙනා ම සම්බන්ධයෙන් ගත්කල එක ම අගයක් ගනියි. (නිරිකෂකයන් දෙදෙනා එකිනෙකාට සාපේකෂව නිසලව ඇති බැවින් මේ අගය එක ම වෙයි.) කලින් සඳහන් කළ ආකාරයට දෙවැනි නිරිකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල පළමූූ සිද්ධිය පෙනෙන්නේ පළමූ නිරිකෂකයාට ඒ පෙනී ටික වේලාවක් ගත වීමෙන් පසූව ය. එමෙන් ම ඉහත සඳහන් උපකල්පනවලට අනූව දෙවැනි සිද්ධිය දෙවැනි නිරිකෂකයාට පෙනී ටික කාලයකට පසූව පළමූවැනි නිරිකෂකයාට පෙනෙයි. කලින් මෙන් ම ආලෝකය ගමන් කිරමට ගත වන කාලය සලකා බලා දෙවැනි නිරිකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත් කල ද පළමූ සිද්ධිය හා දෙවැනි සිද්ධිය සමගාමී බව පෙනී යනූ ඇත. මෙහි දී කිවයූතු කරුණක් නම්, දෙවැනි නිරිකෂකයා හරියට ම පළමූ නිරිකෂකයා හා දෙවැනි සිද්ධිය සිදුවන ස්ථානය අතරමැද සිටින බැවින් දෙවැනි නිරිකෂකයාට සාපේකෂව පළමූ සිද්ධියෙන් හා දෙවැනි සිද්ධියෙන් ලැබෙන ආලෝක ධාරා සමගාමී ව ලැබෙන බව ය. එහෙත් මෙහි දී අවධාරණය කළ යූත්ත නම්, පළමූ නිරිකෂකයාට සාපේකෂව ගත්කල සිද්ධි දෙක දර්ශනය වූයේ සමගාමී ව නොවන බව ය. සිද්ධි දෙක සමගාමී වූව ද ඒ සිද්ධි දෙක පළමූවැනි නිරිකෂකයාට සමගාමී ව දර්ශනය කිරමට නොහැකි වෙයි. එහෙත් ඒ සිද්ධි දෙක දෙවැනි නිරිකෂකයාට සාපේකෂව සමගාමී වනූ පමණක් නො වෙයි. දෙවැනි නිරිකෂකයාට ඒ සිද්ධි දෙක සමගාමී ව නැරඹීමට ද හැකි වෙයි.

දෑන් අපි එකිනෙකාට සාපේකෂව චලනය වන නිරිකෂකයන් දෙදෙනකු ගනිමූ. මෙහි දී අයින්ස්ටයින් විද්වතා විසින් සලකා බලනූ ලැබූ උදාහරණය ම අපි ගනිමූ. ඔහූ තම තර්කය ගොඩනැගීම සඳහා සලකා බැලුයේ දුම්රිය වේදිකාවක නිසල ව සිටින මගියකු හා දුම්රිය වේදිකාව පසූ කර නොනවත්වා යන දුම්රියක සිටින මගියකු ය. දුම්රියේ සිටින මගියා යම් දුම්රිය මැදිරියක හරි මැද (දිග සම්බන්ධයෙන්) සිටින්නේ යැ යි ද උපකල්පනය කරමූ. දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින මගියාට සාපේකෂව දුම්රිය මැදිරියේ සිටින මගියා දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින මගියා පසූ කර යත් ම දුම්රිය මැදිරියේ දෙකෙළවර සමඟ ඇති ලකෂ්‍ය දෙකක සිට විදුලි පන්දම් දෙකක් දල්වන්නේ යැ යි සිතමූ. මේ විදුලි පන්දම් දෙක දෑල්වෙන්නේ නිරිකෂකයන් දෙදෙනා ගෙන් කවූරුන් සම්බන්ධයෙන් වූව ද ගත් කල දෙපැත්තෙහි එක ම දුරකින් ඇති ලකෂ්‍ය දෙකකින් ය. එහෙත් විදුලි පන්දම් දෙක වේදිකාවෙහි සිටින නිරිකෂකයාට සාපේකෂව නිසල ව ඇති අතර, දුම්රියෙහි සිටින මගියාට සාපේකෂව චලනය වෙයි.

විදුලි පන්දම දෑල්වීම ඒ නිරිකෂකයන් දෙදෙනාට පෙනෙන්නේ කෙසේ ද? අපි පළමූව වේදිකාවේ සිටින නිරිකෂකයා ගනිමූ. ඒ නිරිකෂකයාට සාපේකෂව විදුලි පන්දම් දෙක දෙපැත්තෙහි සම දුරින් පිහිටි ලකෂ්‍ය දෙකක දී දෑල්වෙයි. විදුලි පන්දම් දෙක නිරිකෂකයාට සාපේකෂව එක ම දුරකින් නිසලව වෙයි. එමෙන් ම නිරිකෂකයාට දෙපැත්තෙන් ම ආලෝකය ලැබෙන්නේ එක විට ය. විදුලි පන්දම් දෙකෙහි සිට නිරිකෂකයා වෙතට ආලෝකය ගමන් කිරමට ගතවන්නේ එක ම කාලයක් ද බැවින් දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරිකෂකයා නිගමනය කරන්නේ විදුලි පන්දම් දෙක දෑල්වීමේ සිද්ධි දෙක සමගාමී ව සිදු වී ඇති බව ය.

දෑන් අපි දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරිකෂකයාට මේ සිද්ධි දෙක ගැන කිවහැක්කේ කුමක් දෑ යි විමසා බලමූ. ඒ නිරිකෂකයාට අනූව ද විදුලි පන්දම් දෙක ඇත්තේ නිරීිකෂකයා ගේ සිට එක ම දුරකින් එහෙත් දෙපැත්තේ ය. එයට හේතුව නිරිකෂකයා දුම්රිය මැදිරියේ හරි මැද සිටීම ය. එහෙත් දෑන් තරමක වෙනසක් වෙයි. දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරිකෂකයා එක් විදුලි පන්දමක් ආලෝකය ලැබෙන දිශාවට ප්‍රතිවිරුද්ධව එහෙත් ආලෝකයට අභිමූඛව ගමන් කරන අතර, අනෙක් විදුලි පන්දමෙන් ආලෝකය ලැබෙන දිශාවට එහෙත් ආලෝකයෙන් ඉවතට ගමන් කරයි. දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරිකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත් කල එවැනි වෙනසක් නොමැති බව අවධාරණය කළ යූතු ය. මේ වෙනස ඉතා වැදගත් වෙයි. දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරිකෂකයා එක් විදුලි පන්දමකින් (A) විදුලි පන්දම යැ යි කියමූ.) ලැබෙන ආලෝකය හමූවීම සඳහා ගමන් කරන අතර අනෙක් විදුලි පන්දමෙන් (B) විදුලි පන්දම යැ යි කියමූ.) ලැබෙන ආලෝකයෙන් ඉවතට ගමන් කරයි. එබැවින් ඒ නිරිකෂකයාට A විදුලි පන්දමෙන් ලැබෙන ආලෝකය ඹ විදුලි පන්දමෙන් ලැබෙන ආලෝකයට වඩා කලින් ලැබෙයි. එහෙත් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරිකෂකයාට සාපේකෂව ද විදුලි පන්දම් දෙක ඇත්තේ සම දුරින් ය. ඒ විදුලි පන්දම් දෙක දුම්රිය මැදිරියේ දෙකෙළවර සමඟ ඇති ලකෂ්‍ය දෙකක ඇති බැවින් ය.

තමාට සාපේකෂව විදුලි පන්දම් දෙක ම සම දුරින් පිහිටා ඇති බැවින් දුම්රිය මැදිරියේ සිටින නිරිකෂකයාට අනූව විදුලි පන්දම් දෙකෙහි සිට තමා වෙතට ඒ ඒ විදුලි පන්දමෙන් ආලෝකය පැමිණිමට ගතවන කාලය රඳා පවතින්නේ ආලෝකයේ වේගය මත ය. නිරිකෂකයා එක් විදුලි පන්දමකින් ලැබෙන ආලෝකය හමූවීමට ගමන් කරන අතර අනෙක් විදුලි පන්දමෙන් ලැබෙන ආලෝකයෙන් ඉවතට ගමන් කරයි. නිරිකෂකයාට සාපේකෂව විදුලි පන්දම් දෙකෙන් ලැබෙන ආලෝකයේ වේග ගැන කිවහැක්කේ කුමක් ද? අයින්ස්ටයින් විද්වතා බටහිර භෞතික විද්‍යාවෙහි මහා පෙරළියක් කළේ මේ ප්‍රශ්නයට දුන් පිළිතුරෙන් ය.

අප මෙහි දී අප කරන්නේ කුමක් ද යන්න පිළිබඳ ව ඉතා ම නිරවූල් විය යූතු ය. අප සලකා බලන්නේ යම් නිරිකෂකයකු වෙත ලැබෙන ආලෝක ධාරා දෙකක් ගැන ය. ඒ හැරෙන්නට ඒ ආලෝක ධාරා දෙකෙහි ප්‍රභව (Sources) - ගැන නො වෙයි. ආලෝක ධාරා දෙකෙහි ප්‍රභව විදුලි පන්දම් දෙකක් වෙයි. ඒ විදුලි පන්දම් දෙක දුම්රිය මැදිරියෙහි සිටින නිරිකෂකයාට සාපේකෂව චලනය වෙයි. එහෙත් අපට එය මෙහි දී වැදගත් නො වෙයි. ඒ ප්‍රභව අප නිරිකෂකයාට සාපේකෂව චලනය වූව ද නැත් ද, මෙහි දී වැදගත් වන්නේ ඒ ගුණය නොව නිරිකෂකයා ආලෝක ධාරාවක් වෙතට ගමන් කරන්නේ ද, එසේත් නැත්නම් ආලෝක ධාරාවෙන් ඉවතට ගමන් කරන්නේ ද යන්න ය. දුම්රිය වේදිකාවේ සිටින නිරිකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල මෙවැනි වෙනසක් ඇති නො වෙයි. ඒ නිරිකෂකයා සම්බන්ධයෙන් ගත්කල දෙපැත්තෙන් ම ආලෝකය ලැබෙන්නේ එක ම අයූරකින් ය. ඒ නිරිකෂකයා එක් ආලෝක කදම්බයක් හමූවීමට ගමන් නොකරයි. එමෙන් ම අනෙක් ආලෝක කදම්භයෙන් ඉවතට යෑමක් ද නො සිදුවෙයි. නිරිකෂකයන් දෙදෙනා අතර ඇති මේ වෙනස බටහිර ලෝකය හෙලවීමට සමත් විය.

මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා

සමගාමී සිද්ධි සමගාමී නොවීම

~ මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා ~

අයින්ස්ටයන් පඩිවරයා කාලය යන්න තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කළේ කෙසේ දෑ යි අපි විමසමූ. ඔහූට නිව්ටෝනීය භෞතිකයෙහි හා කාන්ටීය දර්ශනයෙහි මෙන් කාලය යන්න ප්‍රාග් අනූභූතී නිරපේකෂ ව ගලා යන්නක් නොවී ය. නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි එසේ ගලා යන කාලය නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත වූ අතර, එක් එක් නිරීකෂකයා ඒ කාල ප්‍රාන්තරයක් මැනගත් විට ලැබෙන අගය එකක් ම විය. නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි කෙරෙන්නේ ගලා යන කාලය (කාල ප්‍රාන්තරයක්) මැනගැනීමකි. එහෙත් අයින්ස්ටයින් පඬිවරයා පටන් ගත්තේ ම මැන ගැනීමෙනි. කාලය මැන ගැනීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක් ද? කාලය මැන ගැනෙන්නේ සිද්ධි දෙකක් අතර ය. දුම්රියක් වේදිකාවට පැමිණීම හා වේදිකාවෙන් පිටත්වීම සිද්ධි දෙකකි. අපට මේ සිද්ධි දෙක අතර කාල ප්‍රාන්තරය මැනගැනීමට හැකි ය. ඒ කාල ප්‍රාන්තරය මැනගැනීමට අපට ඔරලෝසූවක්, හෝරා වීදුරුවක්, (Hour Glass)- පෑ තැටියක් හෝ වෙනත් උපකරණයක් යොදාගත හැකි ය.

පොළොව මතුපිට සිටින අපට පොල් ගෙඩියක් වැටෙන බව පෙනූණ ද, පොල් ගෙඩියෙහි සිටින කෘමියකු වැනි නිරිකෂකයකුට පෙනෙන්නේ පොළොව පොල් ගෙඩිය කරා ඇඳී එන බව හා පොල් ගසේ මූදුන තමා ගෙන් ඈත් වී පොල් ගසේ මූළ තමා වෙතට පැමිණ ඇති බව ය. පොල් ගසේ මූදුන තමා සමීපයෙහි තිබී පොල් ගසේ මූළ තමා කරා ඒමට කාලයක් ගත වන බව ද කෘමියා දනියි. ඒ කෘමියා ගේ අවකාශ කාලයෙහි ය. එමෙන් ම ඒ කාලය තුළ පොල් ගසේ මූදුන තමා ගෙන් ඈත් වී යම් දුරක් ගමන් කර ඇති බව ද කෘමියා දෑනගනියි. නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවට අනූව පොළොව මතුපිට සිටින නිරිකෂකයකුට සාපේකෂව පොල් ගෙඩිය නටූවෙන් ගිලිහී පොළොවට වැටීමට ගතවන කාලය පොල් ගෙඩිය මත සිටින කෘමියාට පොල් ගසේ මූදුන තමා සමීපයේ සිට පොල් ගසේ මූල තමා සමීපයට ඒමට ගතවන කාලයට සමාන වන නමූත්, අයින්ස්ටයිනීය සාපේකෂතාවාදයන්ට අනූව එය එසේ නො වෙයි. දුර සම්බන්ධයෙන් ද එසේ ම ය. පොල් ගසේ උස ලෙස පොළොව මතුපිට සිටින නිරිකෂකයා මනින දුර වැටෙන පොල් ගෙඩිය මත සිටින කෘමියා පොල් ගසේ කඳේ දිග ලෙස මනින දුරෙන් වෙනස් වෙයි.

අයින්ස්ටයිනීය සාපේකෂතාවාදවලින් කෙරෙන්නේ සිද්ධි දෙකක් අතර වූ කාල හා දුර වෙන වෙන ම ගත් කල අසමාන කිරීම ය. එහෙත් එක්තරා ආකාරයට මේ දුර හා කාල ප්‍රාන්තර සකස්කර ගැනීමෙන් නිර්ණය කෙරෙන අවකාශ කාල ප්‍රාන්තරය (Space - time interval) යන්න කිනම් නිරිකෂකයකු සම්බන්ධයෙන් ගත් කල ද එක ම අගයක් ලබා දෙයි. කාලය හා දුර වෙන වෙන ම ගත් කල එක් එක් නිරිකෂකයකුට වෙන වෙන ම මිනූම් ලබා දෙනමූත් අවකාශ කාල ප්‍රාන්තරය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල එක ම මිනනූමක් ලබා දෙයි. නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත ව මෙලෙස එක ම මිනූමක් ලැබෙන විට ඒ මිනූමට අච්චලකයක් යැ යි කියනූ ලැබෙයි. මෙහි තේරුම නම් අයින්ස්ටයිනීය සාපේකෂතාවාදවල ද සෑම නිරිකෂකයකු හා සම්බන්ධයෙන් ගත් කල අවිචලකයක් වන යම් රාශියක් හෝ රාශිි තිබෙන බව ය. සාපේකෂතා පිටූපස අයින්ස්ටයින් පඩිවරයා ගේ සාපේකෂතාවාදවල දී යම් අවිචලකයක් හෝ අවිචලක කිහිපයක් හෝ තිබිය හැකි ය. අයින්ස්ටයනීය සාපේකෂාතාවාද සාපේකෂ වන්නේ ඇතැම් කරුණූ සම්බන්ධයෙන් පමණකි.

අයින්ස්ටයන් පඩිවරයා කාලය යන්න තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කළේ කෙසේ දෑ යි අපි විමසමූ. ඔහූට නිව්ටෝනීය භෞතිකයෙහි හා කාන්ටීය දර්ශනයෙහි මෙන් කාලය යන්න ප්‍රාග් අනූභූතී නිරපේකෂ ව ගලා යන්නක් නොවී ය. නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි එසේ ගලා යන කාලය නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත වූ අතර, එක් එක් නිරීකෂකයා ඒ කාල ප්‍රාන්තරයක් මැනගත් විට ලැබෙන අගය එකක් ම විය. නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවෙහි කෙරෙන්නේ ගලා යන කාලය (කාල ප්‍රාන්තරයක්) මැනගැනීමකි. එහෙත් අයින්ස්ටයින් පඬිවරයා පටන් ගත්තේ ම මැන ගැනීමෙනි. කාලය මැන ගැනීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක් ද? කාලය මැන ගැනෙන්නේ සිද්ධි දෙකක් අතර ය. දුම්රියක් වේදිකාවට පැමිණීම හා වේදිකාවෙන් පිටත්වීම සිද්ධි දෙකකි. අපට මේ සිද්ධි දෙක අතර කාල ප්‍රාන්තරය මැනගැනීමට හැකි ය. ඒ කාල ප්‍රාන්තරය මැනගැනීමට අපට ඔරලෝසූවක්, හෝරා වීදුරුවක්, (Hour glass)- පෑ තැටියක් හෝ වෙනත් උපකරණයක් යොදාගත හැකි ය.

හෝරා වීදුරුවක හෝ පෑ තැටියක හෝ ඔරලෝසූවක මෙන් කාලය ලකුණූ කර නැත. ඔරලෝසූවෙහි මූහූණතෙහි තත්පර කටූව, මිනිත්තු කටූව හා පැය කටූව චලනයෙහි යෙදෙයි. එසේ චලනය වීමේ දී ඒ කටූ ඔරලෝසූ මූහූණතෙහි ලකුණූ කර ඇති අංක ඔස්සේ යයි. ඒ කටූ ඒ ඒ තන්හි පිහිටි විට ඒ අංක ආධාරයෙන් අපි වේලාව කියමූ. එහෙත් හෝරා වීදුරුවෙහි එසේ කාලය ලකූණූ කර නැත. වැලි පිර වූ හෝරා වීදුරුවක වැලි ටික හෝරා වීදුරුවෙහි එක් පැත්තක සිට අනෙක් පැත්තට යෑමට යම් කාලයක් ගත වන්නේ යැ යි අපි කියමූ. එමෙන් ම පෑ තැටියක ද එහි සිදුර ඔස්සේ ජලය පිරීමට යම් කාලයක් ගතවන්නේ යැ යි අපි කියමූ.

පෑ තැටියකින් හෝ හෝරා වීදුරුවකින් හෝ කාලය මැනගැනීම හා ඔරලෝසූවකින් කාලය මැනගැනීම අතර වෙනසක් වේ ද? එහි ඇත්තේ මූලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් පමණ ය. පෑ තැටියකින් කාලය මැන ගැනීමේ දී මූලය, එනම් ආරම්භය ලෙස සැලකෙන්නේ එය ජලයෙන් හිස් ව තිබෙන අවස්ථාව ය. හෝරා වීදුරුවෙහි ද මූලයක් වෙයි. ඒ හෝරා වීදුරුවෙහි වැලි එහි එක් කොටසක මූළුමනින් ම තිබෙන අවස්ථාව ය. එහෙත් ඔරලෝසූවෙහි එලෙස මූලයක් නැති බව පෙනෙයි. ඕනෑම අවස්ථාවක ඔරලෝසූවෙහි නිශ්චිත වේලාවක් දෑක්වෙයි. මෙහි දී සිදු වන්නේ මූලයක් නැති වීම නොව කාල ප්‍රාන්තර ඉන් කුඩා කොටස්වලට (තත්පරවලට හෝ මිනිත්තුවලට හෝ) පහසූවෙන් ම කැඩීමට හැකි වීම ය. පෑ තැටියක එලෙස කාල ප්‍රාන්තරයක් පහසූවෙන් කුඩා කොටස්වලට කැඩීමට නො හැකි වෙයි. පෑ තැටිය මූළුමනින් ම ජලයෙන් පිරීමට ගත වන කාලය එය භාගයක් පිරීමට ගත වන කාලය මෙන් දෙගුණයක් නො වෙයි. මෙහි දී ද පෑ තැටියක් ජලයෙන් පිරීමට ගතවන කාලයෙන් භාගයක් මැනගැනීමට ක්‍රමයක් තනාගත නො හැකිවා නො වෙයි. අදාළ පෑ තැටිය ජලයෙන් පිරීමට ගතවන කාලයෙහි දී දෙවරක් ම ජලයෙන් පිරෙන කුඩා පෑ තැටි දෙකක් නිර්මාණය කර ගැනීමේ හැකියා ව වෙයි. එහෙත් මෙය සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියක් වෙයි.

ඔරලෝසූවෙහි කාල ප්‍රාන්තර කුඩා කොටස්වලට කැඩීමට ඇති පහසූ ව හේතුකොටගෙන එහි කාල ප්‍රාන්තරයක් මැනීමෙහි දී යොදා ගන්නා මූලය ඕනෑ ම අවස්ථාවක දී ගත හැකි ය. අවශ්‍ය නම් උදැසන හතයි පහ යනූවෙන් කියැවෙන වෙලාව (අවස්ථාව) අපට මූලය ලෙස ගත හැකි වෙයි. නැතහොත් ඒ සඳහා වෙනත් වේලාවක් ගත හැකි ය. අප උදැසන හතයි පහ අපේ මූලය ලෙස ගතහොත් උදැසන හතයි දහය ලෙස දෑක්වෙන වේලාව හා ඒ මූලය අතර කාල ප්‍රාන්තරය මිනිත්තු පහක් වෙයි. ඔරලෝසූවෙහි දෑක්වෙන වේලාවෙන් කියැවෙන්නේ ද කාල ප්‍රාන්තරයකි. සවස තුන යනූවෙන් කියැවෙන්නේ මධ්‍යහ්නයෙහි සිට සවස තුන යනූවෙන් කියැවෙන වේලාව (අවස්ථාව) අතර කාල ප්‍රාන්තරය පැය තුනක් යන්න ය. මෙහි දී මූලය ලෙස ගැනෙන්නේ මධ්‍යහ්නය ය.

මෙයින් පෙනී යන කරුණ නම් පෑ තැටියෙන්, හෝරා වීදුරුවෙන්, ඔරලෝසූවෙන් හෝ වෙනත් උපකරණයකින් හෝ මැනෙන්නේ අවස්ථා, එනම් සිද්ධි දෙකක් අතර කාල ප්‍රාන්තරය බව ය. අයින්ස්ටයින් විද්වතා තේරුම් ගත් ප්‍රධාන ම කරුණක් වූයේ මෙය ය. කාල ප්‍රාන්තරය මැනෙන්නේ සිද්ධි දෙකක් අතර ය යන්න ඔහූට වැටහිණි. යම් උපකරණයකින් කාලය මැනීමේ දී අප කරන්නේ ද සිද්ධි දෙකක් අතර කාල ප්‍රාන්තරය මැනීම ය. අපි දුම්රියක් වේදිකාවට පැමිණීමේ සිද්ධිය (Event)- හා වේදිකාවෙන් පිටත්වීමේ සිද්ධිය අතර කාල ප්‍රාන්තරය මනිමූ. එහි දී අපි ඔරලෝසූවක් යොදා ගත්තේ යැ යි සිතමූ. ඔරලෝසූවක් යොදා ගැනීමේ දී අප කරන්නේ කුමක් ද?

දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණෙනවාත් සමඟ අපි ඔරලෝසූවෙන් වේලාව බලා ගන්නෙමූ (කියවමූ). ඉන්පසූ දුම්රිය වේදිකාවෙන් පිටත්වීමත් සමඟ ද ඔරලෝසූවෙන් වේලාව බලා ගනිමූ. අප කරන්නේ මේ කියවීම දෙකෙන් පළමූවැන්න, දෙවැන්නෙන් අඩූ කිරීම ය. මෙහි තේරුම් ගැනීමට ඇත්තේ කුමක් දෑ යි කිසිවකුට සිතෙනූ ඇත. එහෙත් අප මෙහි දී කරන්නේ කුමක් දෑ යි ඉතා සූපරීකෂාකාරීව විශ්ලේෂණය කළ තැනැත්තා වූයේ අයින්ස්ටයින් විද්වතා ය. දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණෙත් ම වේලාව බලා ගැනීම යනූ දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණිමේ සිද්ධිය හා ඔරලෝසූව කටූ යම් පිහිටූමකට පැමිණිමේ සිද්ධිය සමගාමී (Simulteneous) ව සිදු වන්නේ යැ යි අප විසින් ගනූ ලැබීම ය. මෙහි දී වැදගත් ම වචනය වනූයේ සමගාමී යන්න ය. දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණෙනවාත් සමඟ අපි ඔරලෝසූවේ කටූ පැමිණ ඇත්තේ කිනම් පිහිටූමකට දෑ යි බලා ගන්නෙමූ. ඒ සිද්ධි දෙක සමගාමී ව සිදු වන බැවින් සිද්ධි දෙක ම සිදු වන්නේ එක ම වේලාවක දී යැ යි පැවසීමට අපි පූරුදු වී සිටිමූ. එනම් අපට එසේ ගැනීමට, පැවසීමට අපි පූරුදු කර ලැබී සිටින්නෙමූ. ඒ අපට කුඩා කල සිට ලැබෙන පූහූණූවක ප්‍රතිඵලයක් වෙයි.

දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණීම මෙන් ම ඔරලෝසූවේ කටූ යම් පිහිටූමකට පැමිණීම ද සිද්ධියකි. දුම්රිය වේදිකාවෙන් පිටත් වීම සම්බන්ධයෙන් ද එසේ ය. එහි දී ද ඔරලෝසූවේ කටූ යම් පිහිටූමකට පැමිණෙන සිද්ධිය වෙයි. දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණිමේ සිද්ධිය හා දුම්රිය වේදිකාවෙන් පිටත් වීමේ සිද්ධිය අතර කාල ප්‍රාන්තරය මැන ගැනීමේ දී අප කරන්නේ ඒ සිද්ධි දෙක සමඟ සමගාමී වන වෙනත් සිද්ධි දෙකක් අතර කාල ප්‍රාන්තරයට අපට අවශ්‍ය කාල ප්‍රාන්තරය සමාන යැ යි සැලකීම ය. ඔරලෝසූවේ කටූ සම්බන්ධ සිද්ධි දෙක අතර කාල ප්‍රාන්තරය අපට ඔරලෝසූවෙන් කියවා ගත හැකි වෙයි. එබැවින් දුම්රිය වේදිකාවට පැමිණීමේ සිද්ධිය හා දුම්රිය වේදිකාවෙන් පිටත් වීමේ සිද්ධිය අතර කාල ප්‍රාන්තරය ද අපට දෑනගත හැකි වෙයි.

අයින්ස්ටයින් විද්වතා ගේ විශ්ලේෂණයෙහි වැදගත් ම කොටස වූයේ සමගාමී සිද්ධි පිළිබඳ ව ඔහූ කළ නිරිකෂණය ය. යම් නිරිකෂකයකුට සාපේකෂ ව සිද්ධි දෙකක් සමගාමී නම්, ඒ නිරිකෂකයා ඒ සිද්ධි දෙක එක ම කාලයක දී සිදු වන්නේ යැ යි ගන්නා බව ඔහූ පෙන්වා දුන්නේ ය. ඉන්පසූ ඔහූ මතු කළ වැදගත් ප්‍රශ්නය වූයේ සමගාමී සිද්ධි යනූ නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත ද යන්න ය. වෙනත් වචනවලින් කිවහොත් එක් නිරිකෂකයකුට සමගාමී වූ සිද්ධි දෙකක් වෙනත් නිරිකෂකයකුට ද සමගාමී ද යන්න ඔහූ ප්‍රශ්න කළේ ය.

නිව්ටෝනීය භෞතික විද්‍යාවට අනූව සමගාමී සිද්ධි නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත විය. යම් සිද්ධි දෙකක් යම් නිරිකෂකයකුට සාපේකෂ ව සමගාමී වී නම් ඒ සිද්ධි දෙක වෙනත් ඕනෑ ම නිරිකෂකයකුට සාපේකෂව ද සමගාමී විය. එහෙත් අයින්ස්ටයින් විද්වතා පෙන්වා දුන්නේ එය එසේ නොවන බව ය. එය බටහිර භෞතික විද්‍යාවෙහි මහත් පෙරළියක් කළ ප්‍රකාශයක් විය. බටහිර භෞතික විද්‍යාවෙහි එතෙක් තිබූ නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශය ( ඇතැමූන්ට අනූව පැරඩයිමය) එමඟින් වෙනස් කෙරිණි. මේ සූසමාදර්ශ වෙනස යනූ උපන්‍යාස (වෙනසක් නො වී ය. ඇතැම්හූ සූසමාදර්ශ වෙනස යන්න උපන්‍යාසවල වෙනසක් සඳහා පමණක් නොව ඇතැම් විට කොකා කෝලා පානයෙන් පෙප්සි කෝලා පානයට මාරු වීම විස්තර කිරීම සඳහාත් යොදා ගනිති. ඒ ඔවූන් ගේ නොදෑනූම හේතු කොටගෙන ය.

බටහිර භෞතික විද්‍යාව නිව්ටෝනීය සූසමාදර්ශයෙන් අයින්ස්ටයිනීය සූසමාදර්ශයට මාරු වීමත් සමඟ කාලයට තිබූ නිරපේකෂකත්වය ද අහෝසී වී ගියේ ය. බටහිර ලෝකයෙහි කාලය යන්න තවදුරටත් නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත වූ දෙයක් නො වී ය. කාල ප්‍රාන්තරය නිරිකෂකයා ගෙන් නිරිකෂකයාට වෙනස් විය. එහි පදනමේ තිබූණේ සමගාමී සිද්ධි නිරිකෂකයා ගෙන් ස්වායත්ත නො වීම ය. එනම් සමගාමී සිද්ධි තවදුරටත් නිරපේකෂ ව සමගාමී නො වීම ය.

මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා