සිංහලෙන් බටහිර කලා කෘති නිර්මාණය කිරීම
මහචාර්ය නලින් ද සිල්වා
මූළු ලෝකය ම එකම ගම්මානයක් වී ඇත. ඇත්තේ එක ම යථාර්ථයක් පමණකි. ආදී ප්‍රකාශ නිර්මාණය කෙරී ඇත්තේ බටහිර සංස්කෘතිය ආධිපත්‍යය ලෝ පූරා පැතිරවීමට හා ඒ සමඟ බටහිර ක්‍රිස්තියානි යටත් විජිතවාදයේ අනෙක් සංචරකවලට ද ඊනියා නිත්‍යානූකූල බවක් ලබා දීමට ය. ලෝක ගම්මානයේ කටයූතු කෙරෙන්නේ අපට අවශ්‍ය ආකාරයකට නොව සාධාරණ වශයෙන් බටහිරයන්ට හා විශේෂත ව ඇමෙරිකානූවන්ට අවශ්‍ය ආකාරයට ය.
අප බොහෝ විට කියා ඇති පරිදි අධ්‍යාපනයෙහි පාඨමාලා නිර්දේශ, ඉගැන්වීමේ හා ඇගයීමේ ක්‍රම ආදී සියල්ල තීරණය කෙරෙන්නේ බටහිර විශ්වවිද්‍යාලවල ය. ජනමාධ්‍යයෙහි කලාවෙහි නිර්ණායක, ප්‍රමිතීන් ආදිය නිර්ණය කෙරෙන්නේ බටහිර ය. කලා කෘති සඳහා ත්‍යාග සම්මාන ආදිය ලැබෙන්නේ බටහිරට අවශ්‍ය අන්දමට නිර්මාණය කෙරෙන්නේ නම් ය. මා මෙවර ඔස්කාර් සම්මාන රාශියක් දිනාගත් "ස්ලම්ඩෝග් මිලියනර් " චිත්‍රපටය නරඹා නැතත් එයින් පොදුවේ ඉන්දීය සංස්කෘතියටවත් විශේෂයෙන් මූම්බායි සංස්කෘතියටවත් සාධාරණයක් ඉටූ වී නොමැති බව කිව හැකි ය. ඇතැම් විට ඒ සංස්කෘතීන් සියූම් ව අවමානයට ලක් වීමක් ඉන් සිදු වනවා විය හැකි ය.
අද මූළු ලෝකයෙහි ම ඉගෙනගත් අය වශයෙන් සැලකෙන්නන් ජීවත්වන්නේ සංස්කෘති දෙකක ය. විශේෂයෙන් ම පොදු සහතික පත ්‍ර(උසස් පෙළ) මටිටමට කිසියම් විෂයකින් ඉගෙන ගත්තවූන් වෙනූවෙන් ඒ කියමන වලංගු වෙයි. මේ උගත්තු අධ්‍යාපනික ව බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය ලබාගත්තෝ වෙති. එය ඉගෙනගත් ඊනියා ශාස්ත්‍රීය කරුණූවලට පමණක් සීමා නො වෙයි. බොහෝ විට ඒ උගතුන් ඇඳුම්, පැළඳුම්, චාරිත්‍රවාරිත්‍ර, පැවතුම් ආදිය ද ලබාගන්නේ බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙනි.
ඉත සරල උදාහරණයක් ගනිමූ. බොහෝ විට අප රැස්වීමක්, සම්මන්ත්‍රණයක්, ඊනියා වැඩමූළුවක් වැන්නක් අරඹන්නේ සූබ උදෑසනක් කියමිනි. සිංහලෙන් කීව ද එය ඉංගිරිසි සංස්කෘතියෙහි සූබ පැතීමකි. එයටත් වඩා අපි උදෑසන එකිනෙකා මූණ ගැසූණූ විට ගුඩ් මෝනිං එසේත් නැතිනම් මෝනිං යැයි කියමූ. ඒ සියලු අවස්ථාවන්හි දී අපට ආයූබෝවන් යැයි කිව හැකි ව තිබූණ ද අපි එසේ නො කරමූ. ඉංගිරිසියෙන් හෝ ඒ ආශ්‍රිත ව සිංහලෙන් හෝ අප සූබ පතන්නේ එක් වරුවකට, උදෑසනකට නැත්නම් සවස් වරුවකට පමණකි. එහෙත් අප එසේ කරන්නේ සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි ආයූබෝවන් යන්නෙන් වරුවකට සීමා නොවී දීර්ඝායූෂ ප්‍රාර්ථනා කළ හැකි ව තිබිය දී ය.
එසේ වූවත් මේ උගතුන් ගේ බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතිය මතුපිටට පමණක් සීමා වෙයි. ඔවූහූ ගැඹූරින් ඒ සංස්කෘතියට අයත් නො වෙති. ෂේක්ස්පියර් ගේ සියලු කෘති හැදෑරුවත්, නිව්ටන් අයින්ස්ටයින් ආදීන් ගේ සංකල්ප, ප්‍රවාද ආදිය කෙරතම් ගැඹූරින් හැදෑරුවත් ඔවූන්ට බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි කිමිදීමට නො හැකි ය. ඔවූන්ට ඉංගිරිසීින් හා වෙනත් යූරෝපී යන් අනූකරණය කරමින් කෑම මේසයේ සිරිත් විරිත් ඉතා හොඳින් අනූගමනය (අනූකරණය) කිරීමට හැකි වූවත් ඔවූන් ගේ බටහිර සංස්කෘතිය කෑම මේසයට පමණක් සීමාවන එකක් පමණක් බවට පත්වෙයි.
අනෙක් අතට ලෝකය පූරා විසිරී ඇති මේ උගත්තු තම රටෙි සංස්කෘතිය ද මැනවින් නො දනිති. එහෙත් උපතේ සිට සෑහෙන කලක් ඒ ඒ සංස්කෘතීන් හි ජීවත් වී ඇති බැවින් ඔවූන් ගේ නහරවල ඇත්තේ ඒ සංස්කෘතියෙන් ලබාගත් දෑ ය. (පඬියකු ඉදිරිපත් වී සංස්කෘතිය නහරවල නොමැති බව කිවහොත් ඉන් පෙන්නූම් කරන්නේ එසේ කියන්නා බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියේ නො කිමිදී ඒ කෙනිත්තූූ පූද්ගලයකු පමණක් බව ය. එහෙත් මෙවැන්නෝ එක්කෝ තම සංස්කෘතිය හා ඉන් ලබාගත් වෙදකම වැනි දෑ පහත දමා කතා කරන්නෝ වෙති. නැතහොත් තම සංස්කෘතියට ජනමාධ්‍යයෙන් පමණක් ආවඩන්නෝ වෙති.
මොවූන් බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි කිමිදී නොමැති බැවින් අදාළ ගී්‍රක යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි චින්තනය පිළිබඳ වැටහීමක් නැත්තෝ වෙති. එබැවින් ඔවූන්ට ඒ සංස්කෘතියෙහි නිර්මාණ කළ නො හැකි ය. අපේ රටවල විද්‍යාඥයන් යැයි කියාගන්නවූන් අතින් ප්‍රවාදයක් සංකල්පයක් බිහි වී නොමැත්තේ එබැවිනි. අනෙක් අතට ඔවූන්ට තමන් උපත ලැබූ සංස්කෘතියෙහි ද දෑනූම් නිර්මාණයක් කළ නො හැක්කේ ඔවූන් දෑනූම ලබා ඇත්තේ බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි බැවිනි.
එබැවින් මේ උගතුන්ට කළ හැක්කේ තම තම සංස්කෘතීන්හි එක්කෝ එතරම් උසස් නොවන නිර්මාණ කිරීම ය. එසේත් නැතහොත් ව්‍යාජ නිර්මාණ කරමින් බටහිරයන් ගේ සහතික හා සම්මාන ලබමින් තම සංස්කෘතියට හා එහි අංග වූ වෙදකම, සිරිත් විරිත් වැනි දෑට පහර ගැසීම ය. එසේත් නැත්නම් බටහිර අච්චූවලට තම සංස්කෘතියේ ඇති දත්ත වක් කිරීම ය. නො එසේ නම් පරිධියෙහි ඇති ප්‍රශ්නයක් විසඳීමට බටහිර දෑනූම උපයෝගී කර ගැනීම ය. තවත් සමහරු තම රටෙහි ප්‍රශ්න පිළිබඳ ව බටහිර දෑනූමෙහි නිර්මාණය වී ඇති දැ පූනරුච්චාරණය කරමින් ඇතැම් විට රටට දොහී වෙමින් ඒ ඔස්සේ ඊනියා උගතුන් ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වෙති.
මේ කරුණූ අප විවිධ අවස්ථාවල අදාළ ආකාරයට සාකච්ජා කර ඇත්තෙමූ. අපි මෙහි දී කරුණක් දෙකක් පමණක් ඉහත සඳහන් දෘෂ්ටි කෝණයෙන් සාකච්ජා කරමූ. සිංහල නවකතාව හා කෙටිකතාව මෙරට සංස්කෘතියෙන් පැන නැඟුණක් නො වේ. මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ මහතා කෙසේ කීවත් කෙටි කතාව යනූ ජාතක කතාවේ ආභාසයෙන් බිහි වූවක් යැයි කිසිසේත් කිව නො හැකි ය. ගුණදාස අමරසේකර මහතා වූව ද අද වික්‍රමසිංහ මහතා ගේ මතය ප්‍රතිකෙෂ්ප කරයි. සිංහල නවකතාව පියදාස සිරිසේන මහතා ගත් මඟ අනූව යමින් සිංහල සම්ප්‍රදායෙහි පිහිටූවීමට හැකිකමක් තිබූණ ද වික්‍රමසිංහ හා සරච්චන්ද්‍ර යන මහත්වරු ඒ එසේ නොවන බවට වග බලාගත්හ.
ඔවූන් අතින් සිදුවූයේ සිංහල නවකතාව යනූ බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි බටහිර ක්‍රිස්තියානි නූතනත්ව අච්චූවේ සිංහලෙන් ලියැවෙන කතා බවට පත් කිරීම ය. සිංහල නවකතාවල හා කෙටිකතාවල පොදුවේ ගත්කළ ඇත්තේ සිංහල චාරිත්‍ර විය හැකි ය. එහි විස්තර කෙරෙන්නේ ව්‍යාජ වූවත් මෙරට ගම් හා නගර විය හැකි ය. එහෙත් ඒ කතාවල අච්චූව බටහිර ය. වෙනත් වචනවලින් කිවහොත් සිංහල නවකතා හා සිංහල කෙටි කතා යනූ සිංහලෙන් ලියැවෙන බටහිර නවකතා හා කෙටි කතා ය. මේ අච්චූවේ ලියැවූණූ පල්හෑලි ජනතාව විසින් ප්‍රතිකෙෂප කරනූ ලැබීම පූදුමයක් නො වේ. අද මේ පොතකින් පිටපත් දාහක්වත් අලෙවි කරගත නො හැකි යැයි කියනූ ලැබෙයි. එදා වූව ද වික්‍රමසිංහ, අමරසේකර ආදී මහත්වරුන් ගේ පොත්වල පිටපත් රාශියක් විකුණා ගත හැකි වූයේ ඒ පොත් විභාගවලට නියම කිරීම නිසා විය හැකි ය. ඊනියා පර්යේෂණයක් කරන්නකුට ඒ සූදුසූ මාතෘකාවක් විය හැකි ය.
සිංහල කවියට ද සිදු වී ඇත්තේ එය ම ය. සිංහල කවියන් යැයි හැඳින්වෙන්නේ අතින් ලියැවෙන්නේ සිංහල කවි නොව සිංහල වචන සහිත ඉංගිරිසි කවි ය. සිංහල කවිය තනිව ම සිතින් කියවීම සඳහා නොව ශබ්ද නගා කීම සඳහා විය. ඉංගිරිසි පොයට්‍රි අවශ්‍ය නම් තනිව ම සිතෙන් කියවා රස විඳිය හැකි ය. ඉංගිරිසියෙන් ෆී්‍ර වර්ස් නමින් හැඳින්වෙන කවිය බටහිර ක්‍රිස්තියානි නූතනත්වයේ නිර්මාණයකි. මිනිසූන් පූද්ගලයන් ලෙස වෙන් වූණූ පසූ ලියැවූණූ මේ කවි මූලික වශයෙන් ශබ්ද නඟා කීිමට නොව කියවීමට ය. ඒ අනූකරණය කරමින් නිසඳැස් කවි ලියූ පී.බී. සේනානායක මහතා මෙන් ම සිරි (මෙය ඔහූට පියා දුන් නම නොව සිරිසේන හෝ විමලසිරි හෝ වැන්නක් කෙටිකර තනාගත් එකක් යැයි සිතමි) ගුණසිංහ මහතා ද සිංහලයන්ට ද කියවීම සඳහා කවි දුන් හ. එහෙත් සිංහලයෝ ඒ ප්‍රතිකෙෂප කළ හ. අද මේ කවි උගතුන් හා පඬියන් කිහිප දෙනෙකුට පමණක් සීමා වී ඇත්තේ නවකතා හා කෙටිකතාවලට තරම් වත් ඒවාට ඉල්ලුමක් නැති බැවිනි.
මෙයටත් වඩා දරුණූ ඉරණමකට භාජන වී ඇත්තේ කේමදාස මහතා බටහිර සංගීතය ආභාසයෙන් නිර්මාණය කිරීමට ගිය ඊනියා ඔපෙරා කැන්ටටා ආදිය ය. ඒ එක්කෝ හූදු අනූකරණයක් විය. එසේත් නැත්නම් බටහිර අච්චූවට පිරිනිවන් පෑම වැනි අපේ සංස්කෘතියෙහි ඇති අංගයක් එබ්බ වීමක් විය. සිංහල නවකතාවෙහි චරිත සිංහල වූවත් ඔවූන් ක්‍රියා කළේ බටහිර අච්චූවෙහි ය. ඊනියා නිසඳැස ඉංගිරිසි අච්චූවෙහි කීමට නොව කියවීමට ලියූ කවි විය. අඩූ ම තරමින් කවි හා කතා සිංහල සංස්කෘතියෙහි තිබූණි. එහෙත් බටහිර කැන්ටටාව තබා සිම්ෆනියවත් සිංහල සංස්කෘතිකාංගයක් නො වී ය. එහි ප්‍රතිඵලය වී ඇත්තේ කැන්ටටාව ඒ නො තේරෙන ව්‍යාජ පඬියන් කිහිප දෙනෙකු තමන් එහි විශාරදයන් මෙන් පෙනී සිටිමින් පූවත්පත් පූරවමින් හා විද්‍යූත් ජනමාධ්‍යයෙහි කාලය කා දමමින් කරන බහූබූත නිසරු සාකච්ජාවලට සීමා වීම ය.
මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ හා එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර මහත්වරුන්ගෙන් පසූව ද සිංහල නවකතා හා කෙටිකතා නමින් කතා ලියූවෝ වූහ. දෑනූදු වෙති. එමෙන් ම පී.බී සේනානායක හා සිරි ගුණසිංහ මහත්වරුන්ගෙන් පසූව ද සිංහල කවි නමින් කවි ලියූවෝ වූහ. එහෙත් කේමදාස මහතාගෙන් පසූව ඊනියා සිංහල කැන්ටටා නිපදවන්නේ කවරහූ ද? යූරෝපීය වැඩවසම් යූගයේ කතෝලික චින්තනයෙහි බිහි වූ බටහිර සම්භාව්‍ය සංගීතය බටහිර ක්‍රිස්තියානි නූතනත්වය ඇරඹීමෙන් පසූව වෙනත් රටකට හඳුන්වා දෙන්නේ කෙසේ ද යන ප්‍රශ්නයවත් කේමදාස මහතාට ඇතිවිණි යැයි සිතිය නො හැක්කේ ඒ මහතාට ඒ සඳහා අවශ්‍ය සංකල්ප පද්ධතියක් නො තිබූ බැවිනි. බටහිර විද්‍යාව හා බටහිර ගණිතය මෙරටට හඳුන්වා දී අවූරුදු එකසිය පනහකට පසූවත් මෙරටින් හරි බටහිර විද්‍යාඥයකු හෝ බටහිර ගණිතඥයකු හෝ බිහිකර ගැනීමට නො හැකි වී ඇති බව කේමදාස මහතා දෑන සිටියේ යැයි සිතිය නො හැකි ය.
ලෝකයේ බටහිර අධ්‍යාපනය ලත් ඉතා වැඩි දෙනෙකු බටහිර යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියටවත් තම තමන් ගේ සංස්කෘතීන්වලටත් පූර්ණ ව අයත් නොවන ගන්ධබ්බයන් පිරිසක් බවට පත් කිරීමට බටහිර ක්‍රිස්තියානි නූතනත්වය සමත් වී ඇත. එහෙත් මේ ගන්ධබ්බයෝ ඒ ඒ රටවල අධ්‍යාපනය ද ජනමාධ්‍යය ද පාලනය කරති. සංස්කෘතිය පතුරවන්නේ ද විශේෂයෙන් ම මේ මාන දෙක ඔස්සේ බැවින් අප වැටී ඇති ආගාධයේ තරම තේරුම් ගැනීමට හැකි විය යූතු ය. අද අප අපේ සංස්කෘතිය ලෙස දකින්නේ විශේෂයෙන් ම විද්‍යූත් ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ අපට ගෙන එන අපේ ජීවිතවලින් වෙන් කරන ලද සංස්කෘතියකි. අපට එය අපේ සංස්කෘතිය වේය යන හැඟීම ඇති කරන අතර අපි තව තවත් බටහිර ක්‍රිස්තියානි නූතනත්වයෙහි යූදෙව් ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියෙහි ම ගැට ගැසෙමූ. මෙය ද අප මෝහනයට පත් කරවා අප මත බටහිර සංස්කෘතිය යටත් විජිතවාදී ආධිපත්‍යය පැතිරවීමේ එක් උපායක් පමණකි. ඒ උපාය බටහිරයන් වෙනූවෙන් ක්‍රියාත්මක කිරීමට සැදී පැහැදී සිටින ඊනියා උගත්තු බොහෝ වෙති.
මහචාර්ය නලින් ද සිල්වා